Scholieren ontwerpen het rivierengebied van de toekomst
Hoe ziet het rivierengebied van de toekomst er uit? Die vraag hield leerlingen uit 3 havo en vwo van het Lingecollege Technasium in Tiel de afgelopen maanden bezig. In groepjes werkten zij aan hun visie op de inrichting van het rivierenlandschap bij Tiel voor 2050. Als afsluiting presenteerden zij hun ontwerp aan Peter Jesse, omgevingsmanager en Yasmin van Iterson, trainee van IRM.
Het rivierengebied wacht grote veranderingen en kan geen ruimte bieden aan alle wensen en ambities die er spelen. Dit vraagt om het maken van keuzes. Aan de leerlingen, als huidige en toekomstige gebruikers, daarom de taak om ideeën te vormen en oplossingen te bedenken voor de inrichting van hun rivierengebied. Geen eenvoudige klus. Die vroeg om samenwerking, integraal denken en vooral creativiteit.
Een integrale aanpak
Elk groepje startte met het opdoen van kennis over de huidige situatie van de Waal bij Tiel. Daarbij werd inzicht verkregen in de verschillende belangen en belanghebbenden. Vervolgens werd nagedacht over de betekenis van dit deel van het rivierengebied voor de functies waar IRM zich op richt; waterveiligheid, bevaarbaarheid, zoetwaterbeschikbaarheid, waterkwaliteit, natuur en een (economisch) aantrekkelijke leefomgeving. Dit alles als basis om de blik op de toekomst te richten. Welke problemen kunnen worden verwacht en welke oplossingen zie jij nou voor je en waar zou jij je voor willen inzetten?
Verschillende oplossingen voor bodemdaling
Opvallend was dat elke groep andere accenten koos in de eindpresentaties en zo ook andere oplossingen bedacht voor gelijke problemen, zoals uitschuring van de rivierbodem. Een groep zette in op de ontwikkeling van ooibos en het verwijderen van kribben om zo de stroomsnelheid uit het water te halen. Anderen dachten er over om de rivierbodem te verharden, maar hadden nog niet doordacht wat je daarvoor nodig hebt. Ook in de uiterwaarden zagen de leerlingen kansen. Bijvoorbeeld voor een nevengeul om water meer ruimte te geven. Enkele leerlingen hadden zelfs al gekeken waar dit het beste kon, namelijk op de locatie waar slechts één gezin het huis zou hoeven te verlaten.
Wonen in de uiterwaarden
De rem die nu zit op bouwen in de uiterwaarden kan in de toekomst los, wat enkele leerlingen betreft, maar dan moet het wel om drijvende woningen gaan. Daarmee willen ze de woningnood onder studenten te lijf gaan, met als tegenprestatie het schoonhouden van de uiterwaarden. Aan recreatie wordt gedacht met het inrichten van veilige strandjes tussen de kribvakken. Met drijvende waterkrachtcentrales kan de rivier tenslotte ook bijdragen aan de energietransitie. De energie kan je dan bijvoorbeeld benutten voor de bewoners of voor de wegverlichting op de dijk.
Samen bouwen
De leerlingen hebben hun visie op het gebied vastgelegd in een verslag en gevisualiseerd in prachtige, soms zelfs interactieve, maquettes. Tijdens het gesprek werd duidelijk dat een integrale aanpak lastiger is dan je in eerste instantie denkt. Niet alles kan overal en de keuze voor het één, gaat vaak ten koste van het ander. Door hier met elkaar over in gesprek te gaan, zijn de leerlingen met andere ogen naar hun eigen achtertuin, de Waal, gaan kijken. En IRM heeft geleerd wat de jongeren van nu belangrijk vinden aan de inrichting van hun (toekomstige) leefomgeving. Zo bouwen we samen aan IRM en het rivierengebied van de toekomst.
Saskia van Vuren (IRM): “Verfrissend beeld”
Saskia van Vuren is verantwoordelijk voor al het rivierkundig onderzoek bij IRM. Zij is onder de indruk van het werk van de scholieren.
“Het betrekken van de jeugd vind ik enorm belangrijk. Het gaat namelijk over de toekomst van hun rivierenlandschap. Daarbij doorbreken zij onze tunnelvisie, en geven een verfrissend beeld op de problematiek waar wij dagelijks aan werken.”
“Goed dat scholieren op deze wijze ontdekken dat breed en integraal kijken belangrijk is. Dat gekeken moet worden naar de natuurlijke functies en gebruiksfuncties van de rivier zelf, maar ook naar de aangrenzende gebieden en de samenhang daartussen. Dan ontdek je dat je keuzes moet maken. Wat verstandig lijkt voor de één, kan onverstandig zijn voor de ander.” Saskia grijpt ten slotte de kans om reclame te maken voor haar vakgebied; “Ons rivierenwerk is nooit klaar. Wil jij later ook werken aan de vormgeving van het rivierengebied? Kies dan voor een mooie opleiding gericht op waterbouwkunde of watermanagement. Alles wat we doen is zichtbaar en tastbaar: niet alleen voor ons, maar ook voor de generaties die na ons komen. Dat maakt ons werk elke dag weer aantrekkelijk en betekenisvol”.
Laatst gewijzigd: 30 januari 2023